અપરાજેય હિંદુ યોદ્ધા: પેશ્વા બાજીરાવ

છત્રપતિ શિવાજીએ પોતાનાં બાહુબળથી જે ભૂભાગ મુગલોથી મુક્ત કરાવી 'સ્વરાજ્ય' સંભાળવામાં જે વીરનું સર્વાધિક યોગદાન હતું, તેનું નામ હતું બાજીરાવ પેશ્વા. તેમનો જન્મ ૧૮ ઓગસ્ટ ૧૭૦૦નાં ડુબેરમાં થયો હતો.

બાજીરાવને બાળપણથી જ રાજનીતિ પ્રિય હતી. ૬ વર્ષની ઉંમરે ઉપનયન સંસ્કારમાં અનેક ભેટ મળી હતી. પસંદગીના ઉપહાર તરીકે તેમણે તલવારને પસંદ કરી. છત્રપતિ શાહૂ જીએ પ્રસન્ન થઈ મોતીની કીમતી માળા આપી તો તેનાં બદલે તેમણે ઘોડાની માંગ કરી. તેમણે સૌથી તેજ અને અડીયલ ઘોડો પસંદ કર્યો. એટલું જ નહિ, તરત જ તેનાં પર સવારી કરી ભાવી જીવનનો સંકેત પણ આપી દીધો.

૧૪ વર્ષની ઉંમરે તેઓ પ્રત્યક્ષ યુદ્ધમાં જવા લાગ્યાં. ૫૦૦૦ ફૂટની ખતરનાક ઊંચાઈ પર આવેલ પાંડવગઢ કિલ્લામાં પાછળથી કબજો કર્યો. તેમના પિતાના મૃત્યુ બાદ તેઓ પેશ્વા બન્યા અને પેશ્વા બનતાંની સાથે જ હૈદરાબાદનાં નિજામ પર હુમલો કરી ધૂળ ચટાવી દીધી.

પાલખિંડનાં ભીષણ યુદ્ધમાં બાજીરાવે દિલ્લીના વજીર નિજામુલ્મુલકને ધૂળ ચટાવી હતી. દ્વિતીય વિશ્વયુદ્ધમાં વિશ્વનાં સાત શ્રેષ્ઠયુદ્ધમાં જનરલ માંટગોમરી નિજામને સંધિ કરવા મજબૂર થવું પડ્યું હતું. આ યુદ્ધમાં તેની ધાક પૂરાં ભારતમાં ફેલાઈ ગઈ. તુર્ક આક્રમણકારી નાદિરશાહે દિલ્લી લુંટ્યા બાદ બાજીરાવના આવવાનાં સમાચાર મળતાં તે પાછો ફર્યો.

 સદા અપરાજેય રહેલ બાજીરાવ ઘરેલું સમસ્યા અને મહેલની આંતરિક રાજનીતિથી પરેશાન હતાં. તે જયારે નાદિરશાહને મળવા દિલ્લી જતાં હતા, ત્યારે માર્ગમાં નર્મદાના તટ પર રાવેરખેડીમાં ગરમી અને ઉમસ ભરેલ મોસમમાં લૂ લાગતાં ૪૦ વર્ષની ઉંમરે ૨૮ એપ્રિલ, ૧૭૪૦નાં દેહાંત થયું. તેની યુદ્ધનીતિનું સૂત્ર હતું જડ પર પ્રહાર કરો, શાખા સ્વયં ઢળી જશે.

સૌજન્ય : gujaratsamachar