Pelican : પેણ
સ્થિર પાંખે હવામાં સરતી પેણને જોઈ છે? તે વખતે તે નાના વિમાન જેવી દેખાય, અને પાણીમાં તરતી હોય ત્યારે ટચુકડી સફેદ હોડી જેવી લાગે. પેણ કદમાં મોટી. તરનારા પંખીઓમાં આપણે ત્યાં સૌથી મોટી.
પેણ મુખ્યત્વે સમુહચારી પંખી, દરિયાકિનારે અને તેની આસપાસના કે અંદરના પ્રદેશમાં મોટાં જળાશયોમાં નાનાં-મોટાં ટોળામાં ઉડતી, તરતી કે જમીન ઉપર બેસી આરામાં કરતી જોવા મળે. કવચિત એકલ દોકલ કે બે-પાંચની સંખ્યામાં પણ હોય. માછલી એ તેનો મુખ્ય ખોરાક. સમુહમાં શિકારે નીકળે ત્યારની તેની વ્યૂહરચના જોવા જેવી. અર્ધવર્તુળાકારમાં તરતી આગળ વધે, અને પાંખો પાણી ઉપર પછાડીને માછલીને ગભરાવી કિનારાનાં છીછરા પાણી તરફ જવાની ફરજ પાડે. પછી ડોક લંબાવીને માછલીને પકડી લે. ચાંચ નીચેની ચામડી તે વખતે થેલીની ગરજ સારે. બે ત્રણ કિલો માછલી તેમાં સહેજે સમાય. પકડાયેલી માછલીને ડોક ઉંચી કરીને પેણ ગળી જાય.
આપણે ત્યાં બે જાતની પેણ આવે છે – ગુલાબી પેણ અને રૂપેરી પેણ.
ગુલાબી પેણ (પેલિકન) (અંગ્રેજી:Pelecanus rufescens) એ પેણ પરિવાર આવતું એક પક્ષી છે. આ પક્ષી આફ્રિકામાં ઈંડા મૂકે છે, દક્ષિણી અરબસ્તાનનું વસાહતી અને મડાગાસ્કર ખાતેનાં ઓછી ઊંડાઇ ધરાવતાં અને છીછરાં સરોવરોનું યાયાવર પક્ષી છે.
ગુલાબી પેણનો માળો કદમાં મોટો અને તણખલાંના જથ્થા વડે બનેલો ઢગલો હોય છે, જેમાં બે થી ત્રણ ઈડાં મુકેલા હોય છે.
માહિતી સ્રોત : પ્રકૃતિ પરિચય શ્રેણી ભાગ-૨
સ્થિર પાંખે હવામાં સરતી પેણને જોઈ છે? તે વખતે તે નાના વિમાન જેવી દેખાય, અને પાણીમાં તરતી હોય ત્યારે ટચુકડી સફેદ હોડી જેવી લાગે. પેણ કદમાં મોટી. તરનારા પંખીઓમાં આપણે ત્યાં સૌથી મોટી.
પેણ મુખ્યત્વે સમુહચારી પંખી, દરિયાકિનારે અને તેની આસપાસના કે અંદરના પ્રદેશમાં મોટાં જળાશયોમાં નાનાં-મોટાં ટોળામાં ઉડતી, તરતી કે જમીન ઉપર બેસી આરામાં કરતી જોવા મળે. કવચિત એકલ દોકલ કે બે-પાંચની સંખ્યામાં પણ હોય. માછલી એ તેનો મુખ્ય ખોરાક. સમુહમાં શિકારે નીકળે ત્યારની તેની વ્યૂહરચના જોવા જેવી. અર્ધવર્તુળાકારમાં તરતી આગળ વધે, અને પાંખો પાણી ઉપર પછાડીને માછલીને ગભરાવી કિનારાનાં છીછરા પાણી તરફ જવાની ફરજ પાડે. પછી ડોક લંબાવીને માછલીને પકડી લે. ચાંચ નીચેની ચામડી તે વખતે થેલીની ગરજ સારે. બે ત્રણ કિલો માછલી તેમાં સહેજે સમાય. પકડાયેલી માછલીને ડોક ઉંચી કરીને પેણ ગળી જાય.
આપણે ત્યાં બે જાતની પેણ આવે છે – ગુલાબી પેણ અને રૂપેરી પેણ.
ગુલાબી પેણ (પેલિકન) (અંગ્રેજી:Pelecanus rufescens) એ પેણ પરિવાર આવતું એક પક્ષી છે. આ પક્ષી આફ્રિકામાં ઈંડા મૂકે છે, દક્ષિણી અરબસ્તાનનું વસાહતી અને મડાગાસ્કર ખાતેનાં ઓછી ઊંડાઇ ધરાવતાં અને છીછરાં સરોવરોનું યાયાવર પક્ષી છે.
ગુલાબી પેણનો માળો કદમાં મોટો અને તણખલાંના જથ્થા વડે બનેલો ઢગલો હોય છે, જેમાં બે થી ત્રણ ઈડાં મુકેલા હોય છે.
માહિતી સ્રોત : પ્રકૃતિ પરિચય શ્રેણી ભાગ-૨